Sementasyon çelikleri genellikle sert yüzeye sahip olması gereken, darbelere ve zorlanmalara dayanıklı ürünlerde kullanılan çeliklerden biridir. Bu çelik diğer tüm çeliklere nazaran üst düzey bir dayanıklılığa sahiptir. Bu nedenle günümüzde özellikle işleme yapılacak olan yüzeyler için tercih edilmektedir.
Bununla birlikte sementasyon çelikleri daha çok parçalar son yüzey halini aldıktan sonra kullanılır. Bu nedenle de daha kolay bir işleme imkanı sağlar. Darbelere dayanıklı parçaların üretilmesi için tercih edilen sementasyon çeliği %C oranı olarak 0,10 ila 0,20 değerlerine sahiptir.
Ayrıca bu değerler çelikte yer alan karbon değerini de ifade etmektedir. Bu ayrımlar sayesinde çeliklerin kullanılacakları alanlar ifade edilmektedir. Her alanın kendi içerisinde özellikleri bulunmaktadır. Bu sayede çelikten ve çelik kullanılarak üretilecek olan parçadan maksimum fayda alınması hedeflenir. Bu çelikler de diğer tüm çelik çeşitlerinde olduğu gibi çeşitli bileşenlerin ve alaşımların bir araya getirilmesiyle elde edilir.
Sementasyon Çelikleri Nedir?
Sementasyon çeliği günlük hayatta birbirinden farklı alanlarda kullanıldığı için bu çelik hakkında merak edilen birçok konu bulunmaktadır. Özellikle endüstriyel alanlarda sürekli olarak çelik ihtiyacı duyan bireylerin sementasyon adı verilen çeliklerle karşılaşması ve sementasyon çeliği nedir, sorusunu sorması oldukça mümkündür.
Sementasyon çelikleri nedir, sorusuna verilecek en doğru cevap karbon oranı yüksek ve aynı zamanda çeşitli bileşenler ile alaşım haline gelmiş, yüzey sertliğini ve dayanıklılığını en yüksek seviyeye çıkarmak amacıyla kullanılan metaller olmaktadır.
Sementasyon çelikleri adı verilen bu metaller günümüzde birbirinden farklı alanlarda kullanılmaktadır. Bu aşamada öncelik olarak metalin ne denli karbon miktarı barındırdığı ve içerisinde yer alan diğer bileşenler önem taşımaktadır.
Bunun sebebi karbon oranının ve diğer alaşımların sementasyon çeliklerinin dayanıklılık değerini değiştirmesidir. Ayrıca bu çelikler kimi zaman karbon veya diğer alaşımlar olmadan da üretilebilmektedir. Hem alaşımlı hem de alaşım olmayan sementasyon çeliği özellikle imalat alanı için tercih edilir.
Sementasyon Çelikleri Kullanım Alanları
Sementasyon çelikleri geniş bir kullanım alanına sahiptir. Genel olarak bu çeliklerin kullanım alanları da sementasyon aşamalarına göre belirlenir. Genel olarak sementasyon çelikleri kullanım alanları aşağıdaki gibidir;
- Orta düzeyde zorlanmaya sahip yapı ve makine parçalarında kullanılır.
- Makara, ölçü aletleri ve dişli çark gibi çeşitli makine parçaları içerisinde tercih edilir.
- Titreşimli çalışan makinelerde tercih edilir.
- Otomobillerde bulunan dişli çark, zincir dişlisi ve mil gibi zorlamaya uygun parçalarda kullanılır.
- Güç ve kuvvet aktarma parçalarında tercih edilmektedir.
- Makara yataklarında ve çeşitli makaralarda kullanılmaktadır.
Sementasyon çeliklerinin kullanım alanları genellikle yukarıdaki gibidir. Ancak bu aşamada çeliğin kimyasal bileşenleri DIN ve SEA değerleri hangi alanda kullanılacağının belirlenmesinde önem taşır.
Sementasyon Çelik Özellikleri
Sementasyon çelikleri, sahip oldukları özellikler sebebiyle endüstriyel ve çeşitli imalat alanları başta olmak üzere birçok parça içerisinde kullanılmaktadır. Bu çeliklerin en önemli özelliği dayanıklı olmalarıdır.
Çeliklerin özellikleri de içerisinde bulunan bileşenlere göre değişiklik gösterebilir. Bu nedenle net bir mekanik özelliğe ulaşmak isteyen bireylerin öncelik olarak çelik içerisinde bulunan bileşenler ve alaşımlara hakim olması gerekmektedir. Örneğin sementasyon içerisindeki karbon veya diğer alaşımlar mekanik özellikleri büyük oranda değiştirebilir.
Dayanıklı olmalarının yanı sıra kaynak kabiliyetleri oldukça üst düzeydedir. Bu sayede büyük oranda çekirdek sertleşmesine imkan sağlayabilir. Bu da istenilen bölgenin yeterince sertleştirilmesi için önem taşımaktadır.
Sementasyon çelikleri özellikleri arasında en önemlilerinden biri de karbon miktarıdır. Bu çelikte karbon miktarı diğerlerine göre bir nebze daha yüksektir. Bu da istenilen eğim, sertlik ve aktarma kuvvetinin elde edilmesine olanak sağlar.
En Yaygın Kullanılan Sementasyon Çeliği Kaliteleri Nelerdir?
Sementasyon çeliği, yüzey sertleştirme işlemi için ideal bir malzemedir. Bu çelik türü, karbon içeriğinin yüksek olması nedeniyle yüzey sertleştirmesi için uygun bir yapıya sahiptir. Sementasyon çeliği, kullanım alanına göre farklı kalitelerde üretilir. İşte, en yaygın kullanılan sementasyon çeliği kaliteleri hakkında detaylı bilgi:
1. 16MnCr5: Bu kalite, yüksek mukavemeti ve aşınma direnci nedeniyle yaygın bir şekilde kullanılır. Düşük alaşımlı çelikler arasında yer alır ve sementasyon işlemi sonrası yüzey sertliği 60 HRC’ye kadar çıkabilir. Bu kalitenin kullanım alanları arasında dişliler, şaftlar ve rulmanlar yer alır.
2. 20MnCr5: Bu kalite, 16MnCr5’ten daha yüksek karbon içeriğine sahiptir. Bu nedenle, sementasyon işlemi sonrası daha yüksek bir yüzey sertliği elde edilir. Yüzey sertliği 62-63 HRC’ye kadar çıkabilir. Bu kalitenin kullanım alanları arasında dişliler, şaftlar, rulmanlar ve diğer ağır yükler altında çalışan parçalar yer alır.
3. 8620: Bu kalite, nispeten yüksek bir nikel içeriğine sahip bir sementasyon çeliğidir. Bu nedenle, daha yüksek bir darbe dayanımı ve yüzey sertliği sağlar. Yüzey sertliği 60-62 HRC’ye kadar çıkabilir. Bu kalitenin kullanım alanları arasında dişliler, şaftlar, rulmanlar ve diğer ağır yükler altında çalışan parçalar yer alır.
4. 4320: Bu kalite, yüksek bir krom içeriğine sahip bir sementasyon çeliğidir. Bu nedenle, daha yüksek bir yüzey sertliği ve aşınma direnci sağlar. Yüzey sertliği 58-60 HRC’ye kadar çıkabilir. Bu kalitenin kullanım alanları arasında dişliler, şaftlar, rulmanlar ve diğer ağır yükler altında çalışan parçalar yer alır.
5. 9310: Bu kalite, yüksek bir nikel ve krom içeriğine sahip bir sementasyon çeliğidir. Bu nedenle, daha yüksek bir darbe dayanımı, yüzey sertliği ve aşınma direnci sağlar. Yüzey sertliği 62-63 HRC’ye kadar çıkabilir. Bu kalitenin kullanım alanları arasında dişliler, şaftlar, rulmanlar ve diğer ağır yükler altında çalışan parçalar yer alır.
Sonuç olarak, sementasyon çeliği, yüzey sertleştirme işlemleri için ideal bir malzemedir. En yaygın kullanılan kaliteleri arasında 16MnCr5, 20MnCr5, 8620, 4320 ve 9310 yer alır. Her bir kalite, farklı kullanım alanlarına ve özelliklere sahiptir. Bu nedenle, doğru kalitenin seçilmesi, parçanın performansı ve dayanıklılığı açısından önemlidir.
16MnCr5 Sementasyon Çeliği Nedir?
16MnCr5 sementasyon çeliği, düşük karbonlu bir çelik türüdür. Yüzeyine sertleştirici bir malzeme eklenerek sertleştirilir. Bu çeliğin yüksek mukavemet, sertlik ve aşınma direnci özellikleri bulunur. Bu özellikler sayesinde birçok uygulama alanında kullanılır.
16MnCr5 Sementasyon Çeliği Özellikleri Nelerdir?
16MnCr5 sementasyon çeliği, yüksek mukavemet, sertlik ve aşınma direnci özellikleri ile dikkat çeker. Ayrıca, yüksek dayanıklılık, iyi yorulma ömrü, düşük sıcaklıkta mukavemet ve işlenebilirlik özellikleri de bulunur. Bu özellikler sayesinde 16MnCr5 sementasyon çeliği, birçok endüstride yaygın olarak kullanılır.
16MnCr5 Sementasyon Çeliğinin Kullanım Alanları Nelerdir?
16MnCr5 sementasyon çeliği, dişli çarklar, şaftlar, pinyonlar, krank milleri, rulman yatakları ve diğer mukavemet gerektiren parçaların üretiminde yaygın olarak kullanılır. Ayrıca, otomotiv endüstrisinde, hidrolik sistemlerde, tarım makinelerinde ve makine imalatında da kullanılır.
16MnCr5 Sementasyon Çeliği Nasıl İşlenir?
16MnCr5 sementasyon çeliği, sıcaklık ve soğutma hızı gibi parametrelerin dikkatli bir şekilde kontrol edilmesi gereken bir malzemedir. İşleme sırasında sertliği, dayanıklılığı ve diğer özellikleri korumak için sıcaklık kontrolüne dikkat edilmelidir. İşleme sırasında kesme hızı ve ilerleme hızı da önemlidir. Ayrıca, çelik işlendikten sonra sertleştirme işlemi gerektirir.
16MnCr5 Sementasyon Çeliği Neden Tercih Edilir?
16MnCr5 sementasyon çeliği, yüksek mukavemet, sertlik ve aşınma direnci özellikleri ile dikkat çeker. Ayrıca, işlenebilirlik özellikleri de bulunur. Bu özellikler sayesinde, birçok uygulama alanında tercih edilir. Ayrıca, maliyeti diğer yüksek mukavemetli çeliliklere göre daha düşüktür, bu da bir avantajdır. Ayrıca, yüksek mukavemeti sayesinde 16MnCr5 sementasyon çeliği, ince parçaların üretiminde de kullanılabilir. Çelik, yüksek sıcaklıkta kullanıldığında bile mukavemetini koruyabilir, bu da birçok uygulama alanında tercih edilmesinin nedenlerinden biridir.
16MnCr5 Sementasyon Çeliği Kalite Kontrolü Nasıl Yapılır?
16MnCr5 sementasyon çeliği üreticileri, kalite kontrol sürecine özen gösterirler. Çelik, sertlik testi, çekiş testi ve metalografi testi gibi yöntemlerle test edilir. Bu testler, çeliğin kalitesini belirlemeye yardımcı olur. Ayrıca, çeliğin kimyasal bileşimi de sıkı bir şekilde kontrol edilir.
16MnCr5 Sementasyon Çeliği Kararlılığı Nasıl Sağlanır?
16MnCr5 sementasyon çeliği, kararlılık için uygun sıcaklık ve soğutma hızı gibi parametrelerin dikkatli bir şekilde kontrol edilmesi gereken bir malzemedir. Ayrıca, işleme sırasında çeliğin doğru şekilde işlenmesi ve sertleştirilmesi de önemlidir. Doğru işleme teknikleri kullanılmadığında, çeliğin kalitesi düşebilir ve istenmeyen sonuçlar ortaya çıkabilir.
Sonuç olarak, 16MnCr5 sementasyon çeliği, yüksek mukavemet, sertlik ve aşınma direnci özellikleri ile dikkat çeker. Yüksek sıcaklıkta bile mukavemetini koruyabilen bu çelik türü, birçok uygulama alanında kullanılır. Ancak, doğru şekilde işlenmezse veya kalite kontrolü yapılmazsa, çeliğin kalitesi düşebilir ve istenmeyen sonuçlar ortaya çıkabilir.
Sementasyon Çelik Fiyatları
Sementasyon çelik fiyatları genel olarak birçok faktör doğrultusunda belirlenir. Bunun sebebi bu çeliğin farklı özelliklerde ve farklı çeşitlerde üretilmesidir. Bu nedenle fiyatlar birçok faktör doğrultusunda şekillenir. Sementasyon çeliklerinin fiyatlarını belirlerken dikkat edilen faktörler ise genel olarak aşağıdaki gibidir;
- Sementasyon çelikte bulunan karbon miktarı,
- Çeliğin ebatları,
- Sementasyon çeliğin cinsi,
- Satın alınacak olan çelik adedi,
- Sementasyon çeliklerinde bulunan diğer bileşenler ve alaşımlar,
Yukarıdaki faktörler ıslah çelik ve diğer çeliklerde de olduğu gibi sementasyon çeliği fiyatlarını belirlemektedir. Ancak net fiyat bilgisine ulaşabilmek için sementasyon çelik satışı gerçekleştiren firma ve kurumlar ile iletişime geçmek gerekmektedir. Bu sayede net fiyatlara erişmek ve ürün özellikleri hakkında da en doğru bilgiye ulaşmak mümkündür.
Sıkça Sorulan Sorular?
Sementasyon çeliği, karbon içeriği düşük bir çeliğin yüzeyinde karbon yoğunluğunu artırmak için kullanılan bir ısıl işlem yöntemidir. Bu yöntem, çeliğin yüzeyinde karbon derinliğini artırarak sertleştirilmesini sağlar.
Sementasyon çeliği, yüzey sertliği gerektiren uygulamalarda kullanılır. Bu çelik türü, yüksek aşınma direnci sağlayan bir yüzey sertliği sunar ve aynı zamanda çeliğin iç kısmının mukavemet özelliklerini korur.
Sementasyon çeliği, dişliler, pinyonlar, rulmanlar, silindirler, kalıplar, enjeksiyon kalıpları, mil ve şaftlar, vidalar, somunlar gibi yüksek yüzey sertliği ve mukavemet özellikleri gerektiren parçaların üretiminde kullanılır.
Sementasyon çeliği üretmek için, çelik önce ısıtılır ve ardından karbon açısından zengin bir ortamda yavaşça soğutulur. Bu işlem, karbonun çeliğin yüzeyinde yoğunlaşmasına ve sertleştirici bir katman oluşturmasına neden olur.
Sementasyon çeliği, normal çelikten yüzey sertliği açısından farklıdır. Normal çelik, homojen bir yapıya sahipken, sementasyon çeliği yüzeyinde karbonlu bir katman oluşur. Bu katman yüksek sertlik ve aşınma direnci sağlar.
Sementasyon çeliği, yüksek sertlik ve aşınma direnci nedeniyle işlenmesi zor olabilir. İşleme öncesi çeliğin sert yüzeyi öncelikle talaş kaldırma yöntemleriyle temizlenir. Daha sonra, çeliğin işlenmesi için özel kesici takımlar kullanılır.
